Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2021

David Graeber (1961-2020)


Πέρασε ένας χρόνος από το απρόσμενο και πολύ δυσάρεστο νέο του θανάτου του David.

Πέρασαν 16 περίπου χρόνια από την πρώτη φορά που ήρθα σε επαφή με ένα κείμενό του, σε ένα τεύχος του περιοδικού ΑΥΤΟΝΟΜedia (#19) των εκδόσεων Ελευθεριακή Κουλτούρα. Το τεύχος είχε ως κεντρικό θέμα έναν απολογισμό για το κίνημα κατά της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και η οπτική του μου είχε κεντρίσει αμέσως το ενδιαφέρον.

Ψάχνοντας υλικό του Ντέιβιντ, βρήκα το μόλις πρόσφατα (τότε) εκδοθέν βιβλίο του, το πρώτο που έκανε διεθνή επιτυχία αφού μεταφράστηκε σε 15 γλώσσες: τα Αποσπάσματα μιας αναρχικής ανθρωπολογίας.

Η επιτυχία του ήταν πρωτόγνωρη και είχε να συμβεί πολλά χρόνια διεθνώς για συγγραφέα που δηλώνει αναρχικός.

Η πρώτη κυκλοφορία των εκδόσεων Στάσει εκπίπτοντες ήταν αυτή, και ήταν η τέταρτη γλώσσα στην οποία εκδόθηκε μετά τα γαλλικά και τα ιαπωνικά.

Ακόμα θυμάμαι την πολύ ευχάριστη --στη διαδικασία και στην κατάληξη-- ηλεκτρονική αλληλογραφία μας, αρχικά στέλνοντας τη γνώμη μου για το βιβλίο και στη συνέχεια προσπαθώντας να βγάλω άκρη με τα δικαιώματα --τελείως άσχετος με την διαδικασία γαρ-- και δεν θα ξεχάσω ποτέ επίσης την πραγματική του υλική βοήθεια σε πολύ δύσκολες συνθήκες για τις εκδόσεις, όταν αργότερα θέλησα να βγάλω το δεύτερο σημαντικό του βιβλίο: το Χρέος, τα πρώτα 5000 χρόνια.

Αν του δήλωνα υπόχρεος, θα αμφισβητούσα το βασικό του επιχείρημα σε αυτό το βιβλίο, οπότε θα προτιμήσω να στηρίξω έμπρακτα ένα άλλο του επιχείρημα, εκείνο που λέει ότι είναι οι αξίες που συνέχουν και κινούν τον ανθρώπινο κόσμο και η αξία του έργου του Ντέιβιντ δεν έγκειται στην οικονομική επιτυχία των βιβλίων του ή στη δημοφιλία του.

Έγκειται στο ότι έβαλε το λιθαράκι του ώστε να γίνουν οι ιδέες της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ισότητας, της ελευθερίας και της αλληλεγγύης ξανά ευχάριστα δημοφιλείς.

Έγκειται στον τρόπο με τον οποίο πίστευε πως έπρεπε να δρουν αμφίδρομα και γενναιόδωρα η επιστήμη και η πολιτική.

Έγκειται στην εμπιστοσύνη του στους «από κάτω» πως πάντοτε μπορούν να βρουν τις λύσεις και στην «ξεροκεφαλιά» του για τις μικρές ή μεγαλύτερες νίκες των κινημάτων που δεν βλέπουμε να συμβαίνουν, ενώ θα έπρεπε να το κάνουμε.

Έγκειται στην επιμονή του στις ανθρώπινες δυνατότητες για μια καλύτερη συλλογική ζωή.

Έγκειται στη συνεχή προτροπή του να δούμε την ελπίδα ως το ύστατο κοινό αγαθό που με κάθε τρόπο πρέπει να αποφευχθεί η περίφραξή του.

Εις μνήμην.