Συνέντευξη της Τζάνετ Μπιλ, από την επίσκεψή της στη Ροτζάβα όπου περιγράφει όσα είδε στην περιοχή όπου δημιουργείται εδώ και 2 χρόνια το εγχείρημα της Δημοκρατικής Αυτονομίας…
Τζάνετ, μόλις γύρισες από ένα ταξίδι στη Ροτζάβα που διήρκησε περισσότερο από μια εβδομάδα. Πως καταφέρατε εσείς και η ομάδα σας να περάσετε στη Ροτζάβα; Τα τουρκικά σύνορα είναι κλειστά και το Ισλαμικό Κράτος ελέγχει το περισσότερο έδαφος στο Ιράκ.
Ξεκινήσαμε από το Ερμπίλ στο Ιράκ, και περάσαμε τα σύνορα στη Σεμάλκα. Οι διοργανωτές είχαν κανονίσει τη διέλευσή μας από πριν. Με το που φτάσαμε, έπρεπε να περιμένουμε μερικές ώρες μέχρις ότου κάποιος να τηλεφωνήσει. Τότε περάσαμε τον ποταμό Τίγρη και μπήκαμε στο Σαζίρ.
Το Σαζίρ είναι ένα μικρό καντόνι στο συριακό Κουρδιστάν που βρίσκεται σε πόλεμο και την ίδια στιγμή τολμά να κτίσει κάτι καινούριο. Να ρωτήσω κάτι κοινότοπο, ποιές είναι οι εντυπώσεις σου;
Η Ροτζάβα μου έδωσε την εντύπωση ότι είναι φτωχή σε μέσα αλλά πλούσια στο πνεύμα. Οι άνθρωποι είναι γενναίοι, μορφωμένοι και αφοσιωμένοι στην υπεράσπιση της επανάστασης και της κοινωνίας τους. Η επανάστασή τους είναι δημοκρατική από τη βάση της, ίση στο ζήτημα του φύλου και συνεργατική. Δεν είχα ποτέ εμπειρία σαν και αυτή. Οι άνθρωποι της Ροτζάβα δείχνουν στον κόσμο τι ικανότητες έχει η ανθρωπότητα.
Πήγες στη Ροτζάβα για να δεις αν η αυτοκυβέρνηση λειτουργεί βασισμένη σε ελευθεριακές αρχές. Τί ανακάλυψες; Σε ποιο βαθμό οι αρχές του Μάρεϋ Μπούκτσιν είναι παρούσες;
Το σύστημα της Ροτζάβα φέρνει στις ιδέες του Μπούκτσιν στο πιο κρίσιμο ζήτημα: Η εξουσία ρέει από κάτω προς τα πάνω. Η βάση του συστήματος του Μπούκτσιν είναι η συνέλευση των πολιτών. Η βάση της Ροτζάβα είναι η κομμούνα. Μια από τις ερωτήσεις μου προτού φτάσουμε εκεί ήταν, αν οι κομμούνες της Ροτζάβα ήταν συνελεύσεις όλων των πολιτών ή συναντήσεις εκπροσώπων ή αντιπροσώπων για διαβούλευση. Είδα όμως ότι οι κομμούνες αποτελούνται από τα νοικοκυριά των γειτονιών, και ότι οποιοσδήποτε από αυτά τα νοικοκυριά μπορούσε να παρακολουθήσει και να συμμετάσχει σε μια συνάντηση. Αυτό είναι μια συνέλευση.
Μια ακόμη ομοιότητα είναι ότι και στα δύο συστήματα η εξουσία ρέει προς τα πάνω σε διάφορα επίπεδα. Οι συνελεύσεις των πολιτών δεν μπορούν να υπάρχουν απομονωμένες -πρέπει να έχουν ένα μηχανισμό με τον οποίο θα συνδέονται με τις όμοιές τους, ένα μηχανισμό όμως που θα παραμένει δημοκρατικός. Η λύση της Ροτζάβα είναι το σύστημα των λαϊκών συμβουλίων που αναδύεται σε διάφορα επίπεδα: τη γειτονιά, τo ευρύτερο διαμέρισμα, την πόλη, το καντόνι. Ο Μπούκτσιν, σε αντιπαραβολή, μιλούσε για ομοσπονδιοποιημένες πόλεις και γειτονιές. Ο Μάρεϋ αποκαλούσε τα ευρύτερα επίπεδα “ομοσπονδιακά συμβούλια”, όπου όπως και στη Ροτζάβα, αποκαλούνται λαϊκά συμβούλια σε κάθε επίπεδο ή ακόμα και “οίκος του λαού”. Και στις δύο περιπτώσεις αποτελούνται από εξουσιοδοτημένους εκπροσώπους, και όχι αντιπροσώπους όπως σε ένα νομοθετικό σώμα. Οι εκπρόσωποι της Ροτζάβα αποκαλούνται συμπρόεδροι -μεταφέρουν τις επιθυμίες των ανθρώπων στο επόμενο, πιο ψηλό, επίπεδο- δεν ενεργούν με δική τους πρωτοβουλία. Εδώ έχουμε ακόμα μια ομοιότητα. Στη Ροτζάβα, τα λαϊκά συμβούλια δεν αποτελούνται μόνο από συμπροέδρους από τα κατώτερα επίπεδα. Περιλαμβάνουν και ανθρώπους που έχουν εκλεγεί για να ενταχθούν σ' αυτό το επίπεδο. Τα συμβούλια δείχνουν να έχουν ιδιαίτερα μεγάλη κλίμακα. Νομίζω ότι πρόκειται για μια πάρα πολύ καλή ιδέα.
Επιπρόσθετα στο σύστημα των συμβουλίων, η Ροτζάβα διαθέτει και μια μεταβατική κυβέρνηση, μια ενσωματωμένη δυαδική εξουσία. Το σύστημα των συμβουλίων είναι διαχωρισμένο από αυτή, μεταφέρει όμως τις επιθυμίες των ανθρώπων σε αυτή, μέσα από διάφορους μηχανισμούς.
Έχεις μιλήσει επίσης για την επαναστατική διαδικασία εκεί.
Ο Μπούκτσιν έχει μιλήσει εκτεταμένα για την επαναστατική διαδικασία, στην ιστορία των επαναστατικών κινημάτων. Δεν κάνεις επανάσταση μια οποιαδήποτε μέρα τόνιζε, η ιστορία πρέπει να βρίσκεται με το μέρος σου· συμβαίνει μερικές φορές να αναπτυχθεί μια “επαναστατική κατάσταση”, όπου είναι δυνατό να αλλάξει το σύστημα. Το τόνιζε αυτό με στεναχώρια, όταν μια επαναστατική κατάσταση εμφανιζόταν, και οι επαναστάτες δεν ήταν προετοιμασμένοι γι' αυτήν. Ανυπομονούσαν για μια ευκαιρία για να πραγματοποιηθεί μια αλλαγή, δεν οργανώνονταν όμως προς αυτή την κατεύθυνση, με αποτέλεσμα όταν η επαναστατική κατάσταση εμφανιζόταν, να χάνουν την ευκαιρία τους.
Οι άνθρωποι της Ροτζάβα δεν έκαναν το ίδιο λάθος. Προετοιμάζονταν για δεκαετίες προτού εμφανιστεί η επαναστατική κατάσταση, φτιάχνοντας αντιθεσμούς, δημιουργώντας μια δομημένη αντιεξουσία. Η σφαγή του Καμίσλο το 2004, τους δίδαξε ότι δεν είχαν προετοιμαστεί επαρκώς, έτσι, εντατικοποίησαν τις προσπάθειές τους. Όταν λοιπόν προέκυψε η επαναστατική κατάσταση το 2012, ήταν έτοιμοι. Όταν το καθεστώς κατέρρευσε, αφήνοντας ένα κενό εξουσίας, οι αντιθεσμοί ήταν σε θέση να πάρουν την εξουσία, και το έκαναν. Στη Ροτζάβα κατανοούν κάτι που τόνιζε και ο Μάρεϋ, σχετικά με την εξουσία. Το ζήτημα δεν είναι να εξαλείψεις την εξουσία – αυτό δεν μπορεί να γίνει. Το ζήτημα είναι περισσότερο, να προσδιορίσεις ποιός κατέχει την εξουσία: θα είναι ένα συνταγματικό καθεστώς ή θα είναι ο λαός; Στη Ροτζάβα αντιλήφθηκαν τη στιγμή εκείνη όπου η εξουσία ήταν διαθέσιμη, και την πήραν. Ο Μάρεϋ θα επιδοκίμαζε εγκάρδια.
Τέλος, θα συνιστούσε το έργο του Tev-Dem, ενός κινήματος των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που εγκαθιδρύθηκε προκειμένου να δημιοργήσει το σύστημα των συμβουλίων -κομμούνες και άλλους θεσμούς της δημοκρατικής αυτοκυβέρνησης. Νομίζω ότι θα εγκωμίαζε τη φαντασία των ανθρώπων της Ροτζάβα, όσον αφορά τη δημιουργία ενός κινήματος που σκοπός του ήταν να δημιουργήσει μια δημοκρατική αυτοκυβέρνηση.
Κάνεις λόγο για δημιοργικότητα που ο Μπούκτσιν θα επαινούσε, αλλά η δημιουργικότητα ουσιαστικά είναι ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ο ηγέτης του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK), που επηρρεάστηκε από κάποια γραπτά του συντρόφου σου, όπως και το συριακό παρακλάδι του PKK, το PYD. Το PKK αρχικά είχε μια μαρξιστική-λενινιστική ιδεολογία. Παρατήρησες τέτοια στοιχεία στη Ροτζάβα;
Τις τελευταίες δεκαετίες ο Οτσαλάν και το PKK έχουν αποκηρύξει τον μαρξισμό-λενινισμό. Ο στόχος τους αυτή τη στιγμή είναι να δημιουργήσουν μια κοινωνία δημοκρατική, οικολογική, συνεργατική και ισότητας των φύλων από τη βάση. Δεν είδα γκούλαγκ εκεί, ούτε καν κάτι που να τους μοιάζει. Είδα ένα μέρος που έμοιαζε να είναι αυθεντικά δοσμένο στη δημιουργία αυτής της κοινωνίας, ακόμα και αν είναι μια δουλειά που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών αποτελεί πολύ σημαντικό ζήτημα για σένα. Στη Μέση Ανατολή ο ρόλος των γυναικών είναι πολύ δύσκολος. Αυτό έχει αλλάξει καθόλου στη Ροτζάβα;
Η μισογυνία είναι βαθιά ριζωμένη στη Μέση Ανατολή. Οι γυναίκες έχουν λιγότερα δικαιώματα εκεί σχεδόν από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Η νοημοσύνη τους και η αξία τους είναι υποτιμημένες. Παντρεύονται όταν είναι ακόμα παιδιά. Οι άντρες τους μπορούν να τις χτυπούν ατιμώρητα και μπορούν να έχουν πολλές γυναίκες επίσης. Όταν δε μια γυναίκα κακοποιείται σεξουαλικά, οι άνδρες συγγενείς της, κατηγορούν την ίδια και μπορεί να διαπράξουν έγκλημα τιμής ή ακόμα και να της επιβάλλουν να διαπράξει αυτοκτονία τιμής. Συχνά είναι αποκλεισμένη από την εκπαίδευση και από την εργασία εκτός σπιτιού και σίγουρα της απαγορεύουν να συμμετέχει στη δημόσια ζωή.
Στη Ροτζάβα αυτή η θλιβερή κατάσταση έχει ανατραπεί, καθώς όλη η κοινωνία έχει αφοσοιωθεί στη δημιουργία της ισότητας των δύο φύλων. Τα κορίτσια μορφώνονται μαζί με τα αγόρια. Μπορούν να διαλέξουν οποιοδήποτε επάγγελμα. Η βία κατά των γυναικών απαγορεύεται. Μια γυναίκα που έχει υποστεί βία στο σπίτι της, μπορεί να φέρει το πρόβλημα σε μια δημόσια συνάντηση, όπου θα σηζητηθεί και θα ερευνηθεί. Το σημαντικότερο είναι ότι συμμετέχουν στη δημόσια ζωή. Στη δημοκρατική αυτοκυβέρνηση της Ροτζάβα, μια συνάντηση πρέπει να αποτελείται από 40% γυναίκες. Οι θεσμοί δεν έχουν μεμονωμένους επικεφαλής -πάντοτε πρέπει να έχουν δύο συμπροέδρους, έναν άντρα και μια γυναίκα. Μια σειρά από συνεργαζόμενα συμβούλια συνυπάρχει με τα γενικά συμβούλια. Τα γυναικεία συμβούλια διαθέτουν δικαίωμα βέτο πάνω στις αποφάσεις που επηρεάζουν τις γυναίκες. Οι ομάδες άμυνας της Ροτζάβα αποτελούνται από ανδρικές και γυναικείες μονάδες.
Έχουν οι γυναίκες έναν μεγαλύτερο και πιο σημαντικό ρόλο στην επανάσταση, χωρίς τον οποίο οι δομές αυτές δεν θα ήταν δυνατές;
Ναι, σε πολλά μέρη μας είπαν ότι η επανάσταση στη Ροτζάβα είναι μια επανάσταση της γυναίκας· ότι μια επανάσταση που δεν αλλάζει τη θέση της γυναίκας δεν αποτελεί πραγματικά μια επανάσταση· ότι ο μετασχηματισμός της θέσης των γυναικών μετασχηματίζει ολόκληρη την κοινωνία· ότι η ελευθερία των γυναικών είναι αδιαχώριστη από την ελευθερία της κοινωνίας και ότι οι γυναίκες είναι “τα κύρια δρώντα υποκείμενα στην οικονομία, στην κοινωνία και στην ιστορία”. Αυτές οι ιδέες δεν διδάσκονται μόνο στις γυναικείες ακαδημίες και στην Μεσοποταμιακή Ακαδημία αλλά επίσης, για παράδειγμα, και στις ακαδημίες που εκπαιδεύουν τις δυνάμεις άμυνας και ασφάλειας. Στην ακαδημία Asayis στο Ριμελάν, μας είπαν ότι ο μισός εκπαιδευτικός χρόνος αφιερώνεται στην ισότητα των φύλων.
Μια αιτία της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή είναι η καταπίεση των εθνικών ομάδων. Στη Ροτζάβα πολλές κουλτούρες και θρησκείες συνυπάρχουν η μια δίπλα στην άλλη. Πόσο ελεύθερες θεωρείς ότι είναι οι μειονότητες στην αυτοκυβέρνηση; Είχες την ευκαιρία να συνομιλήσεις με κάποιον από τους εναπομείναντες χριστιανούς;
Έχω την αίσθηση ότι οι Κούρδοι της Ροτζάβα κατανοούν πολύ καλά τη σημασία αυτού του ζητήματος, από τη στιγμή που έχουν γνωρίσει την εμπειρία να αποτελούν και οι ίδιοι μια καταπιεσμένη μειονότητα. Σήμερα, καθώς αποτελούν την πλειοψηφία των κατοίκων της Ροτζάβα, γνωρίζουν πως θα ήταν απαράδεκτο γι' αυτούς να επιβάλλουν στους άλλους τα είδη των αποκλεισμών που αντιμετώπισαν στη Συρία και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν αλλού.
Επιπλέον, θεωρούν ότι η διαφορετικότητα αποτελεί κάτι το θετικό. Το κοινωνικό συμβόλαιο της Ροτζάβα επιβεβαιώνει την κοινωνική ένταξη όλων των μειονοτήτων, ονομαστικά. Όταν συναντηθήκαμε με την Nilüfer Koc, συμπρόεδρο στο NKK [Εθνικό Κουρδικό Κονγκρέσο], προσδιόρισε την Δημοκρατική Αυτονομία όχι σε όρους δημοκρατίας αλλά κατηγορηματικά ως “ενότητα στη διαφορά”.
Μια πτυχή της διαφορετικότητας στη Ροτζάβα αποτελεί η συριακή χριστιανική κοινότητα. Ποια είναι η κατάστασή τους στο Καμίσλο;
Συναντήσαμε μια ομάδα σύριων στο Καμίσλο, οι οποίοι μας εξήγησαν ότι το μπααθικό καθεστώς είχε αναγνωρίσει ως μοναδική εθνότητα στη Συρία μόνο τους Άραβες. Οι Σύριοι, όπως και οι Κούρδοι δεν είχαν πολιτισμικά δικαιώματα και τους είχαν απαγορεύσει την οργάνωση δικού τους πολιτικού κόμματος. Το καλοκαίρι του 2012 όμως, η επανάσταση ίδρυσε την αυτοκυβέρνηση και από τότε οι Σύριοι είδαν πολλές βελτιώσεις στην κατάστασή τους. Η επανάσταση όρισε τρεις επίσημες γλώσσες: τα κουρδικά, τα αραβικά και τα σοριανί (τη γλώσσα των σύρων). Οι Σύριοι διαθέτουν ακόμα και τη δική τους μονάδα άμυνας, τους Σουτόρο.
Η αντιπροσωπεία μας βέβαια δεν ήταν σε θέση να εξετάσει όλη την κοινωνία με μικροσκόπιο. Ρωτήσαμε όμως του Σύριους τι δυσκολίες αντιμετώπισαν με την αυτοκυβέρνηση. Απάντησαν ότι δεν είχαν δυσκολίες. Συμμετέχουν στα λαϊκά συμβούλια σε όλα τα επίπεδα. Μάθαμε πως στην μεταβατική κυβέρνηση κάθε μειονότητα πρέπει να διαθέτει ένα 10% των βουλευτικών εδράνων, ακόμα και αν δεν διαθέτουν πληθυσμό που να ανταποκρίνεται στο 10% του συνολικού πληθυσμού. Αποτελεί μια θετική διάκριση.
Το πιο σημαντικό είναι ότι οι Σύριες αυτοοργανώθηκαν. Θεωρούν πως οι γυναίκες αποτελούν ουσιώδες συστατικό της δημοκρατίας και ότι η δημοκρατία είναι σημαντική για τις γυναίκες. “Αυτοκυβέρνηση σημαίνει”, μας είπε μια Σύρια “ότι οι γυναίκες είναι πιο αποτελεσματικές και μπορούν να συμμετάσχουν και να μάθουν να είναι ηγέτιδες... από κοινού με τις Κούρδες έχουμε την επιθυμία να υπερασπιστούμε την κοινωνία... Έχουμε σχέσεις με τις Κούρδες και τις Αράβισες... Η Οργάνωση των Σύριων Γυναικών περιλαμβάνει επίσης αράβισες. Επιθυμούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση όλων των γυναικών στην περιοχή, όχι μόνο των Σύριων.
Αποτελεί μια ακόμη υπέροχη πτυχή αυτής της “επανάστασης των γυναικών”: οι γυναίκες όλων των εθνοτήτων μοιράζονται τα ίδια προβλήματα μιας παραδοσιακής κοινωνίας. Στη Ροτζάβα η ισότητα των φύλων δένει τις γυναίκες ταυτόχρονα με τις εθνικές γραμμές, φέρνωντας τους πάντες κοντύτερα.
Πώς είναι η καθημερινή ζωή; Τα σχολεία, οι γιατροί, ο ηλεκτρισμός και το νερό παρέχονται ελεύθερα;
Η Ροτζάβα πολεμάει επί μακρόν, έναν εξουθενωτικό πόλεμο αυτοάμυνας ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος, και γι' αυτό τον σκοπό διατηρεί ομάδες άμυνας (YPG, YPJ) και δυνάμεις ασφαλείας (Asayis). Ο εξοπλισμός αυτών των γυναικών και ανδρών, η παροχή τροφής και στολών, και οι λοιπές στρατιωτικές ανάγκες καταναλώνουν το 70% του προϋπολογισμού. Το υπόλοιπο 30% πηγαίνει στις δημόσιες υπηρεσίες. Η Ροτζάβα θεωρεί την υγεία και την εκπαίδευση βασικές ανθρώπινες ανάγκες, και με βάση αυτόν τον στενό προϋπολογισμό, χρηματοδοτεί και τις δύο δημόσιες υπηρεσίες.
Η κύρια οικονομική δραστηριότητα στο Σαζίρ είναι η γεωργία. Με το γόνιμο έδαφός του και τις καλές συνθήκες ανάπτυξης των φυτών, το καντόνι αυτό είναι πλούσιο σε σιτάρι και κριθάρι. Πριν από την επανάσταση αποτελούσε τον σιτοβολώνα της Συρίας. Είναι αξιοσημείωτο ότι το μπααθικό καθεστώς απέτυχε να φτιάξει εγκαταστάσεις επεξεργασίας στη Ροτζάβα, ούτε καν αλευρόμυλους. Η αυτοκυβέρνηση κατασκεύασε έναν μόνο πρόσφατα, στο Τίμπρεσπιγιε, που τώρα παρέχει αλεύρι σε όλο το καντόνι. Το ψωμί παραμένει το υλικό της επιβίωσης -κάθε νοικοκυριό παίρνει τρεις φρατζόλες ψωμί την ημέρα, που η αυτοκυβέρνηση το παρέχει με έκπτωση 40% κάτω του κόστους.
Τα δύο τελευταία χρόνια η αυτοκυβέρνηση παρείχε σπόρους στους αγρότες και πετρέλαιο για τον μηχανολογικό τους εξοπλισμό, ούτως ώστε να συνεχίσουν να καλλιεργούν τη γη τους. Η αυτοκυβέρνηση επίσης ίδρυσε τοπικές εταιρείες προκειμένου να αναπτύξει υποδομές και να φτιάξει δρόμους. Χρηματοδοτεί επίσης τους προσφυγικούς καταυλισμούς στις κουρδικές περιοχές. Οι ανθρωπιστικοί οργανισμοί βρίσκονται και αυτοί εκεί, μόνο συμβολικά όμως καθώς δεν χρηματοδοτούν το ρεύμα, το νερό ή την εκπαίδευση μιας και η Ροτζάβα δεν είναι διεθνώς αναγνωρισμένη. Η αντιπροσωπείες τους πρέπει να συνεργαστούν με το KRG [Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση, η κυβέρνηση του ημι-αυτόνομου ιρακινού Κουρδιστάν, σ.τ.μ] ή με τη Δαμασκό, πράγμα που δεν επιτρέπεται. Έτσι, η Ροτζάβα πρέπει να κάνει όλες τις παροχές η ίδια. Το αποτέλεσμα είναι μια οικονομία επιβίωσης. Ο ηλεκτρισμός και το ρεύμα παρέχονται πολύ περιορισμένα.
Πώς πληρώνονται οι άνθρωποι;
Κάποιοι από τους ανθρώπους της Ροτζάβα πληρώνονται μισθούς, πολλοί όμως δουλεύουν σε εθελοντική βάση. Άλλοι τα βγάζουν πέρα μόνο με ό,τι έχουν όπως π.χ την αγελάδα τους. “Καταναλώνουμε μαζί το ψωμί μας”, μας λέει ο Χεμό, “και αν δεν υπάρχει ψωμί, δεν τρώμε ψωμί”.
Παρόλα αυτά στην κορυφή της ατζέντας οικονομικής ανάπτυξης της “κοινοτικής οικονομίας” της Ροτζάβα, υπάρχει η δημιουργία συνεταιρισμών. “Ο πολιτικός μας στόχος και το οικονομικό μας σχέδιο είναι τα ίδια”, μας λέει ο Αμπντουραχμάν Χεμό, ένας σύμβουλος για την οικονομική ανάπτυξη στο καντόνι του Σαζίρ. Για δύο χρόνια το Σαζίρ προωθούσε τον συνεργατισμό μέσα από τις ακαδημίες, τα σεμινάρια και τις κοινοτικές συζητήσεις και τον δημιουργεί σε διαφορετικούς τομείς. Οι περισσότεροι συνεταιρισμοί είναι στον αγροτικό τομέα αλλά δημιουργούνται και άλλοι στο εμπόριο και στις κατασκευές.
Ποια είναι τα έσοδα της Ροτζάβα; Οι άνθρωποι πληρώνουν φόρους;
Η Ροτζάβα δεν εισπράττει φόρους απ' το λαό της και εισπράττει λίγα έσοδα από το συνοριακό πέρασμα στη Σεμάλκα. Τα περισσότερα έσοδα της Ροτζάβα προέρχονται από το πετρέλαιο του Σαζίρ. Το καντόνι διαθέτει χιλιάδες πετρελαϊκά οικόπεδα, μόνο τα 200 από αυτά είναι ενεργά όμως. Το μπααθικό καθεστώς, για άλλη μια φορά, εκμεταλλεύτηκε τους ακατέργαστους πόρους του Σαζίρ αρνούμενο όμως να κατασκευάσει εγκαταστάσεις επεξεργασίας. Καθώς το Σαζίρ διαθέτει πετρέλαιο, δεν διαθέτει δυιλιστήρια. Μόνο μετά την επανάσταση η αυτοκυβέρνηση βελτίωσε ένα μεγάλο δυιλιστήριο προκειμένου να παράξει ντίζελ και βενζίνη, που πωλούνται φτηνά στην τοπική οικονομία. Το ντίζελ πωλείται φτηνότερα από το νερό αυτή τη στιγμή -τροφοδοτεί τις μικρές γεννήτριες που παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια στο μεγαλύτερο μέρος του Σαζίρ. Το καντόνι εκμεταλλεύεται το πετρέλαιο μόνο προς ίδια χρήση όμως.
Γιατί δεν μπορεί η Ροτζάβα να πουλήσει πετρέλαιο στο εξωτερικό και να έχει κάποια έσοδα από αυτές τις εξαγωγές;
Η αιτία είναι το εμπάργκο. Η Ροτζάβα μοιράζεται μεγάλο μήκος συνόρων με την Τουρκία, και υπάρχουν διάφορα συνοριακά περάσματα. Επίσημα είναι κλειστά όμως, από τη στιγμή που η Ροτζάβα, και πολιτικά αλλά και οικονομικά, βρίσκεται υπό το τουρκικό εμπάργκο. To KRG ακολουθεί το τουρκικό εμπάργκο, παρόλο που έχει χαλαρώσει τους τελευταίους μήνες προκειμένου να επιτρέψει το εμπόριο από το πέρασμα της Σεμάλκα. Λόγω του ολικού εμπάργο, η Ροτζάβα πρέπει να φτιάξει τα πάντα μόνη της, από ντόπια υλικά. Δεν δέχεται επενδύσεις από το εξωτερικό -όλη η παραγωγή και η κατανάλωση είναι οικιακές. Η αυτάρκεια δεν είναι ιδεολογική -αποτελεί μια οικονομική πραγματικότητα.
Είναι βιώσιμη η αυτοκυβέρνηση; Μπορεί να επιβιώσει; Ή εξαρτάται από το εξωτερικό, που σημαίνει από το πολιτικό παιγνίδι εξουσίας της Τουρκίας, των Η.Π.Α και ούτω καθεξής; Ή μήπως αποτελεί μια ευκαιρία που θα μπορούσε να αποκαλέσει κανείς ιστορική;
Οι αρχές της δημοκρατικής αυτονομίας είναι αντικαπιταλιστικές, η Ροτζάβα όμως δεν διαθέτει κανένα οικονομικό πλεόνασμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη της οικονομίας. Ο οικονομικός σύμβουλος, Χεμό, αναζητά επενδύσεις από το εξωτερικό. “Επιδιώκουμε την αυτάρκειά μας” μάς είπε, “αλλά προκειμένου να δημιουργήσουμε μια ποιότητα ζωής χρειαζόμαστε κάποιο είδος βιομηχανίας”. Η Ροτζάβα χρειάζεται εγκαταστάσεις παροχής ενέργειας και εργοστάσιο λιπασμάτων. Η συνεργατική οικονομία δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει βιομηχανία σε τέτοιο βαθμό, μάς είπε. “Χρειαζόμαστε βοήθεια από το εξωτερικό, ιδιωτική ή κρατική, ούτως ώστε να φτιάξουμε την οικονομία μας μαζί”.
Οτιδήποτε αποκαλείται “ανοιχτή οικονομία”, πέρα από τις επενδύσεις είναι καλοδεχούμενο από τη στιγμή που εναρμονίζεται με την κοινωνική φύση της “κοινοτική οικονομίας” της Ροτζάβα. Χωρίς εξωτερική επένδυση, ο Χεμό πιστεύει ότι η Ροτζάβα δεν θα μπορέσει να επιβιώσει πέρα από 1-2 χρόνια. Παρόλο όμως που η Ροτζάβα πρέπει να αποκτήσει βιομηχανία, δεν πρέπει να δημιουργήσει μια κρατική οικονομία ή μια συγκεντρωτική οικονομία. Ακόμα και με εξωτερική επένδυση πρέπει να παραμείνει τοπικά οργανωμένη: “ Χρειαζόμαστε μια κοινή οικονομία, και τα εργοστάσια πρέπει να ανήκουν στην κοινότητα”.
Η έλλειψη επενδύσεων όμως οφείλεται και στο ότι η ύπαρξη της Ροτζάβα δεν είναι επίσημα αναγνωρισμένη. Ενδεχόμενοι επενδυτές δεν έχουν νομική πρόσβαση -πρέπει να το κάνουν μέσω του KRG και της Δαμασκού. Δεν έχουν επίσης δυνατότητα φυσικής πρόσβασης -απουσία συνοριακών περασμάτων με Τουρκία. Προκειμένου να επιβιώσει, η Ροτζάβα χρειάζεται ανοίγματα στον εξωτερικό κόσμο. Είναι ξεκάθαρο ότι η Τουρκία πρέπει να ανοίξει τα σύνορά της και να επιτρέψει αυτό το ευγενές και υψηλόφρον εγχείρημα να συνεχίσει.
Μετάφραση: Σπύρος Κουρούκλης
